Pogledajte zanimljive članke nagrađenih mladih novinara sa projekta “Borba protiv stigmatizacije kroz osnaživanje i promjenu stavova” ( “EMPOWER FOR CHANGE OF STIGMATIZING ATTITUDES”). Nagrađeni mladi novinari koji su radili članke su: Stefan Savčić, Aleksandar Ganilović, Nataša Ristić i Nikola Lero.
Rasim-intervju-Nikola-Lero
Nataša-Ristić-Borba-protiv-stigmatizacije-kroz-osnaživanje-i-promjenu-stavova
Jasmin-Hasić-intervju
Intervju-sa-Anesom-Omerasevicem-azilantom-ALEKSANDAR-G.
„Borba protiv stigmatizacije kroz osnaživanje i promjenu stavova“ u BiH
Više o projektu piše Stefan Savčić:
U sklopu projekta “Borba protiv stigmatizacije kroz osnaživanje i promjenu stavova” ( “Empower for Change of Stigmatizing Attitudes”), koji realizuje CDT (Centar za demokratsku tranziciju, Podgorica, CG), zajedno sa PRONI Centrom za omladinski razvoj kao partnerom iz Bosne i Hercegovine, novinarski tim Volonterskog centra održao je četiri radionice u četiri grada Bosne i Hercegovine. Projekat je trajao tačno godinu dana (01.01. do 31.12.2017.) U Aprilu 2017. godine, održan je sedmodnevni trening u Budvi, Crna Gora, gdje su učesnici iz 8 država kreirali plan kako doći do eventualnog rješenja problema stigmatizacije i radikalizacije u svojim zemljama. Učesnici iz Belgije, Italije, Mađarske i Njemačke predstavljali su stavove Evropske unije, dok su učesnci iz Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Makedonije i Srbije, predstavljali stavove Zapadnog Balkana. Mnogo interesantnih ideja je proizašlo iz pomenutog treninga.
Ipak glavni pokazatelj stanja, dala je online anketa koja je sprovedena u avgustu, u svim zemljama, učesnicama projekta. Ukupno je anketirano oko 1250 osoba. Anketa je ciljala mlade ljude izmedju 15 do 35 godina, a pitanja su se odnosila na trenutna dešavanja i lične stavove prema određenim grupama ljudi. Rezultati ankete su pokazali da mladi iz EU imaju slične stavove mladih iz država Zapadnog Balkana, kada su u pitanju imigranti, a kao jedan od glavnih razloga stigme prema njima, jeste nepoznavanje njihove kulture, kao i nedovoljna informisanost o trenutnoj situaciji u svijetu. Rezltati pomenute ankete su bili veoma interesantni i pokazali su da postoji poprilična prisutnost stigmatizacije prema imigrantima iz islamskih zemalja, te strah od trajnog naseljavanja imigranata, jer bi to dovelo do ekonmskog kolapsa i još večće nezaposlenosti domicilnog stanovništva, a takođe bi i kultra i tradicija domicilnog stanovništva mola biti ugrožena.
Što se tiče BiH, skorašnja imigrantska kriza je podijelila mišljenja naroda Bosne i Hercegovine. Stavovi većine su da su imigranti ustvari teroristi sa Bliskog istoka, te da sigurno dolaze sa ciljem da pokradu, terorišu i da konvertuju domicilno stanovništvo na Islam, dok je manjina onih koji su zaista upoznati sa situacijom u Siriji i državama sa sličnom problematikom. Neki od njih su čak i lično upoznali nekoliko imigranata iz država tog regiona.
Negativnom mišljenju većine, uveliko pomaže i to što određeni mediji konstantno pričaju o ISIL-u, terorizmu, silovanju i pljačkanju i kako sve to potiče iz tih regiona, a jako malo daju informacija o samom stanovništvu i njihovim višegodišnjim patnjama u strašnim ratnim dešavanjim, što je zapravo i pravi razlog njihovog bijega iz matične zemlje. Zaista je nekolicina medija koji su ikada objavili istorijat Sirije, i rekli da je Sirija bila jedna veoma tehnološki napredna i uređena zemlja, sa izuzetnom socijalnom i ekonomskom politikom.
Rat koji je zadesio Siriju, doveo je do masovnog iseljavanja stanovništva te zemlje, koji se očajnički trude da nađu sigurnost i novi početak u okolnim državama, a posebno unutar država EU.
Prema nekim podacima, iz Sirije je izbeglo oko 13 milona ljudi.
Među njima su visokoškolovani ljudi, kao što su: doktori, sudije, advokati, učitelji, profesori, te srednje i niže obrazovani, ali takodje i ljudi sa sumnjivom prošlosti, kao što su: kriminalci, lopovi, silovatelji, ubice i slično.
Jedan od značajnih razlogaa, zbog čega je za stanovnike Bosne i Hercegovine ovaj problem zanimljiv, jeste da se slična situacija odvijala i u BiH državi prije 25 godina. Oružani konflikti izmedju nacija i religija su doveli do toga da je veliki broj stanovnika BiH izbjegao u države sadašnje Evropske Unije, ili čak u Ameriku i Australiju. Nedjela pojedinaca uprljala su istoriju sve 3 nacije i označili ih kao ratoborne i krvoločne ljude sa Balkana, gdje su još uvijek prisutne stigme i radikalna nacionalna podijljenost. Međutim, u tom periodu nije bilo visokog stepena Islamofobije, kao što je to evidentno danas i to na globalnom nivou, niti se tada terorizam posebno vezivao za Islam, kao u sadašnje vrijeme.
Zemlje Evropske unije i druge su primile tadasnje izbjeglice bez ikakvih predrasuda, bez obzira koje su vjeropispovijesti i nacionalne oprdjleljenosti.
Danas većina njih srećno radi i živi u tim zemljama.
Međutim, danas je mnogo teže biti izbjeglca i iigrant, pogotovo, ako dolazi iz neke islamske zemlje, što je veliki pokazatelj stigmatizacije.
Ovaj vid stigmatizacije je mnogo izraženji u zemljama EU, nego u zemljama Zapadnog Balkana, što su pokazali i rezultati ankete sprovedene u avgustu, u okviru pmenutog projekta.
Nakon ankete, implementirane su promotivne radionice unutar kampanje projekta “Borba protiv stigmatizacije kroz osnaživanje i promjenu stavova” ( “Empower for Change of Stigmatizing Attitudes”), koje su nagrađeni mladi novinari, održali u Bosni i Hercegovini, pokazale su da mladi nisu toliko upoznati sa terminima kao što su stigmatizacija i radikalizacija, unatoč tome što se možda svaki dan susreću sa tim problemima direktno ili indirektno.
Promotivne radionice su održane u Brčkom, Tuzli, Orašju i Ugljeviku.
Brčko je izabrano kao jedini drugi distrikt pored Vašingtona u svijetu, grad sa sopstvenom vladom i grad sa 3 vjere i 3 nacije. Grad, gdje svako ima jednaka prava, ali takođe i mjesto gde se povremeno može čuti i vidjeti i neki radikalni ispad u svrhu dobijanja glasova za sledeće izbore.
Tuzla, kao još jedan multietnički grad je grad koji se nalazi u Federaciji BiH. Nasuprot Brčkom, Tuzla je dosta je veći i poznatiji grad. To je studenski grad, koji privlači mlade svih nacionalnosti zbog raznovrsnosti fakulteta. Zbog toga je bilo zanimljivo čuti mišljenja mladih ljudi iz tog grada.
Orašje je izabrano kao grad koji se nalazi na specifičnom geografskom položaju. Grad pripada Federaciji, graniči sa Hrvatskom i većina stanovništva je hrvatske nacionalnosti, te je novinarski tim imao priliku da istraži koliko su mladi u takvom gradu zaista upoznati i zainteresovani za politiku i probleme Bosne i Hercegovine.
Poslednji grad u kojem je održana radionica je Ugljevik. Manji grad u Republici Srpskoj, gdje su stanovnici većinom srpske nacionalnosti. S obzirom da mladi u ovoj sredini nemaju mogućnost da se često druže sa pripadnicima druge nacije ili religije, tim mladih novinara iz Brčkog je imao za cilj da istraži koliko su mladi u takvom okruženju, podložni radikalizaciji, stigmatizaciji i islamizmu, kao i da li i u kolikoj mjeri, mogu da razlikuju propagandu od stvarnih vesti.
Program radionica je bio isti u svakom gradu. Učesnicima je objašnjen plan i program projekta, a nakon toga prikazan kratki dokumentarni film iz produkcije CDT-a. Na kraju su prikazani rezultati ankete. Nakon svake aktivnosti učesnici su davali komentar na temu, što je uzrokovalo duže diskusije koje su bile jako produktivne. Dokumentari film koji je bio prikazan učesnicima zove se “Put bez povratka”. Radnja filma je o dva stanovnika Crne Gore koji su otišli na dva različita strana ratišta (Sirija i Krim). Pri njihovom povratku bili su krivično gonjeni i na kraju uhapšeni od strane države CG, jer je od 2015. godine odlazak, regrutovanje ili prevoz na strana ratišta strogo zabranjen zakonom. Pored njihovih obrazloženja zbog čega su otišli, prikazuju se i komentari raznih psihologa, vjerskih službenika, socijalnih radnika i raznih državnih organa koji se bave ovim problemom. U nekoliko navrata spominju se ljudi koji su u svojoj zajednici bili poznati kao miroljubivi, pošteni i dobri ljudi, te su spontano bez ikakvih poznatih razloga odlučili da odu u Siriju da ratuju na strani ISIL-a. Učesnici u svim gradovima pohvalili su film kao nešto što je odrađeno kako treba i pokazuje situaciju kakvu jeste, a uz to pokazuje i različite uglove gledanja na problem.
Nakon odgledanog filma, Jedan učesnik iz Brčkog je izrazio svoju zabrinutost, jer je roditelj dvoje djece i strahuje da bi jednog dana mogao čuti da su i njegovi sinovi tako regrutovani i poslani na neko strano ratište.
Link za pomenuti film:
https://www.youtube.com/watch?v=3nxTn6WJHto&t=5s
Najviše diskusije je bilo nakon prikazivanja rezultata ankete. Rezultati su pokazali stavove mladih o aktuelnim temama imigrantima, stigmatizaciji, islamofobiji i radikalizmu, te kako se stavovi mladih iz EU ne razlikuju značajno kod mladih sa Zapadnog Balkana. Mladi koji nikada nisu bili u kontaktu sa nekim imigrantom, koji imaju visoke stepene islamofobije imaju za 45% negativnije stavove za razliku od onih koji su imali direktan kontakt sa imigrantima. Jedan od glavnih razloga tih negativnih stavova je negativna percepcija islamske religije, što govori da je ključna stvar u prevenciji ovakvih stavova-edukacija. Utvrđeno je na svakoj radionici da obrazovne institucije, skoro ništa, ili jako malo preduzimaju u ovakvim slučajevima, a pogotovo je to iskazano na radionicama u Orašju i Ugljeviku, gdje je većina učesnika bila iz reda učenika srednjih škola. Ti učenici potvrđuju da njihovi profesori nemaju ambicija da predaju, niti da prenose dodatna znanja i moraln vrijednosti, ništa više, nego što im je predviđeno u nastavnom planu i programu. Takođe je evidentno da niko iz institucija obrazovanja ne planira u skorašnje vreme da prilagodi taj plan i program trenutnim problemima i izazovima modernog društva.
Učesnici u Brčkom i Tuzli su bili većinom omladinski radnici, te osobe koje se bave ovim problemom već duži niz godina i koji su uglavnom potvrđivali rezultate koje su im bili prikazani. Takođe je bilo i zanimljivih sagovornika iz Policije tuzlanskog kantona, kao i iz Centra za socijalni rad, gdje su i oni podijelili svoja iskustva i statističke podatke sa prisutnima. Na radionici u Tuzli. Većina učesnika su bili saglasni sa rezultatima, dok neki nisu bili ubijeđeni da je to toliko realan prikaz.
Jedna od završnih aktivnosti u sklopu ovog projekta bila je trodnevna konferencija u Podgorici, pod nazivom „Demokratske vrednosti mladih“, koja je održana 15.12.2017. godine. A toj konferenciji su učesnici projekta, zajedno sa nagrađenim mladim novinarima, su prezentovali svoja dostignuća i dosadašnja istraživanja. Osim toga, u sklopu programa konferencije, održano je i nekoliko različitih panela, gde su eksperti na temu projekta bolje pojasnili sa kakvim se problemom radikalizacije i stimatizacije se svi generalno suočavamo u današnje vrijeme.
Završna aktivnost za Bosnu i Hercegovinu je bio okrugli sto koji se održao u hotelu „Jelena“, u Brčkom, 29.12.2017. godine.
To je bila jedna ond najuspešnijih i najposećenijih aktivnosti, koja je izvrsno medijski propraćena, a zabilježena je i značajna uključenost u ddiskusiju prisutnih zvanica., Osim medija na okruglom stolu su bili i mladi volonteri PRONI centra za omladinski razvoj, te inspektor Odjela za suzbijanje terorizma iz MUP-a Brčkog, kao i mnogi drugi važni gosti iz javnog, kulturnog i političkog života grada Brčkog. Na ovom okruglom stolu, prisutnima su prezentovani rezultati ankete, dosadašnje aktivnosti projekta, psihosocijalna analiza ankete i druge zanimljive informacije vezane za realizaciju projekta. Uz to prikazani su i radovi nagrađenih mladih novinara, koji su angažovani u okviru projekta, da objave svoje priče prema projektnoj tematici, kao i video intervju sa Anesom Omeraševićem, mladim azilantom, koji je pokušao da pronadje bolji život u Njemačkoj.
Link za intervju: https://www.youtube.com/watch?v=TlrdeBfdZWQ&feature=youtu.be
Poslije prikazanog video-zapisa njegovog intervjua, odgovarao je na postavljena pitanja prisutnih. Nakon toga, odgledan je i već pomenuti poučni film „Put bez povratka“, iz produkcije CDT-a.
Nakon svake aktivnosti, učesnici su imali priliku komentarisati, predlagati ili dodati svoja mišljenja i preporuke. Negativnih komentara nije bilo, te su mediji i ostali učesnici u diskusijama pohvalili rezultate projekta i organizaciju okruglog stola.
Glavna preporuka je da ovakve događaje i projekte treba što češće organizovati, jer bi to uveliko uticalo na smanjenje stigmatizacije grupa i pojedinaca, kao i radikalnog razmišljanja i djelovanja kod stanovništva u BiH i regionu.
Više puta tokom diskusije spominjao se rat u Bosni i Hercegovini kao poređenje sa trenutnom situaciom u Siriji. Stariji učesnici su pozivali mlade da obrate pažnju i da se aktivno posvete rješavanju ovakvih problema, u svrhu izbjegavanja oružanog konflikta u budućnosti, jer destruktivno razmišljanje i ratovi nikome ne donosi ništa dobro.
“Autor teksta je nagrađen na konkursu za mlade novinare u okviru projekta “Borba protiv stigmatizacije kroz osnaživanje i promjenu stavova”.
Projekat je finansijski podržala Evropska komisija kroz Erasmus + program i Komisija za raspodjelu dijela prihoda od igara na sreću.
Sadržaj je isključiva odgovornost autora i ni na koji način ne odražava stavove donatora.”
